Labels

Monday, June 19, 2017

"Ως την άκρη του νερού" στο Καλαμπάκι της Δράμας



Πρωινό Κυριακής μπαίνουμε στο αυτοκίνητο και ξεκινούμε για το Καλαμπάκι, ένα μικρό χωριό της Δράμας, άγνωστο για μας, ονομαστό όμως για το βιβλιοπωλείο του, το "Μια φορά κι έναν καιρό" και τις εκδηλώσεις του για τις οποίες μεριμνά η ιδιοκτήτριά του, Χρυσούλα Καρολίδου. 
Να πας σε ένα χωριό της Δράμας δίχως να περάσεις από τη μονή της Σίψας, είναι πράγμα αδύνατον. Σε άλλους καιρούς και παντα κατ' αναλογίαν -έστω υπερβολική, θα ήταν ωσαν σε καιρούς περασμένους να πηγαίνεις για μια δημόσια εκδήλωση σε έναν τόπο δίχως πρώτα να υποβάλλεις στον άρχοντά του τα σεβάσματά σου. Και ο άγιος Γεώργιος Καρσλίδης είναι ο άγιος της Δράμας, και το "παλάτι" του, η φτωχική και αρχοντική συνάμα, ιερά μονή της Σίψας που βρίσκεται λίγο πιο έξω από την πρωτεύουσα του νομού.
Η διαδρομή φέρνει στο νου ένα από τα δέκα μικρά φιλμάκια που έχει στην ταινία του "Τα όνειρα" ο Κουροσάβα, αυτό με τον Βαγκ Γκογκ. Είναι τόσο εκρηκτική η διαύγεια της ατμόσφαιρας μετά τις βροχές και τον αέρα που όλη η φύση αστράφτει σαν μόλις να έχει βαφτιστεί που μας δημιουργεί την εντύπωση πως ταξιδεύουμε μέσα σε έναν πίνακα ζωγραφικής, όπως ακριβώς στην ταινία του μεγάλου σκηνοθέτη εισέρχεται ο μεγάλος ζωγράφος μέσα στον πίνακά του.
Φτάνουμε στη μονή μετά το τέλος της Λειτουργίας και βλέπουμε τους προσκυνητές στην αυλή να λιάζονται κάτω από τον λαμπρό ήλιο. Αφού προσκυνούμε τον ναό, τα λείψανα του αγίου και τον τάφο του με τα ιστορικά δυο κυπαρίσσια εκατέρωθεν του μνήματος για τα οποία είχε προφητέψει πως μόνον όταν δουν να ενώνουν τις κορυφές τους θα έχει πεθάνει, μιας και συχνά έχανε τις ασιθήσεις του από τις αρρώστειες, πράγμα που έγινε έτσι ακριβώς και διήρκεσε σαράντα μέρες.
Να μπαίναμε όμως και στο κελάκι του αγίου, λέμε. Μα στο κελί δεν μπαίνεις έτσι, πρέπει να σε οδηγήσει κάποια αδερφή και δε φαίνεται καμιά απ' αυτές που γνωρίζουμε. Ώσπου, μιλώντας με μία καλογριά, βγαίνουμε φίλοι συγγενικούς της προσώπου και μας το προτείνει η ίδια, προτού το ζητήσουμε. Αυτά βέβαια, το ξέρουμε πλέον καλά, τα κανονίζει ο ίδιος ο άγιος. Ούτε οι επισκέπτες ούτε και οι μοναχές.
Η ατμόσφαιρα στο κελί του αγίου είναι του προηγούμενου αιώνα. Σαν να μην άλλαξε τίποτα από τον καιρό που εκείνος ζούσε. Σου λύνονται τα γόνατα καθώς εισέρχεσαι, σου λύνεται και η ψυχή. Το ξύλινο κρεβάτι του στρωμένο με κιλίμι, η ασπρόμαυρη παλιά φωτογραφία του στο προσκέφαλο. Ένα πρόσωπο όλο μάτια, μάτια κατάμαυρα, μεγάλα, εκφραστικά της μεγάλης αγάπης που είχε για τους απλούς, ταπεινούς και καταφρονεμένους της ζωής. Ζητούμε την ευχή του, αισθανόμαστε στα βάθη της καρδιάς μας πως μα την χαρίζει απλόχερα και ξεκινούμε για το Καλαμπάκι.
Λίγο πριν ή λίγο μετά το Δοξάτο, στο δρόμο για την Καβάλα, μας λέει μια κοπέλα σε ένα περίπτερο της Δράμας. Σε είκοσι λεπτά περνούμε την ταμπέλα με το όνομα του χωριού, μα χωριό δεν βλέπουμε. Χωράφια δεξιά κι αριστερά και πάμε. Πάμε, πάμε, ώσπου αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα σπίτια. Το Καλαμπάκι είναι ένα στενόμακρο χωριό σαν την ουρά ενός καλοκάγαθου δράκου.
Έξω από το Πολιτιστικό του κέντρο και τη Βιβλλιοθήκη του, μας περιμένουν οι άνθρωποί τους. Μας καλοδέχονται, η Χρυσούλα μας συστήνει σε όλους λέγοντάς μας ονόματα, παρατσούκλια, ιδιότητες και τα χαρίσματα του καθενός. Μέσα σε λίγα μόνο λεπτά έχουμε την σαφή εικόνα ενός μικρού και μεγάλου κόσμου.
Πέντε μαθητές με τις κθάρες τους κάνουν πρόβα μέσα στην αίθουσα, οι τρεις είναι από το Μουσικό Γυμνάσιο της Δράμας. Μετά τις εισηγήσεις που θα κάνουν η Νέλλη Στρατιγέλη και ο Μελισσινός Μελισσινός -δυο ολόδροσα νεαρά παιδιά που αποφάσισαν να μείνουν στο χωριό τους γυρίζοντας την πλάτη στα πλάνα φώτα των μεγαλουπόλεων- τα παιδιά θα παίξουν δυο τραγούδια. Το δεύτερο είναι ο γνωστός "Κεμάλ" του Γκάτσου και του Χατζιδάκι.
Τελειώνουν και έρχεται η σειρά μου να αναλάβω τα ηνία.
Όσο υπάρχουν παιδιά, αυτός ο κόσμος θα αλλάζει και θα γίνεται όλο και καλύτερος, λέω, και ζητώ συγνώμη για το ανορθόδοξο ξεκίνημά μου που προηγείται της καλημέρας μου και των ευχαριστιών μου προς τους διοργανωτές. Και αφού εκφράσω τη διαφωνία μου με το φινάλε του Γκάτσου στον "Κεμάλ" -για το οποίο πιστεύω πως και ο ίδιος θα μετάνιωσε εκ των υστέρων- συνεχίζω ακόμα πιο ανορθόδοξα, θεωρώντας πια πως όταν η καρδά τραγουδά, το τραγούδι της πρέπει να βγαίνει ανεμπόδιστα και όχι βάση των κανόνων της ευγένειας. Ενθυμούμενη τον μικρό διάλογο του Κουμπλάι Χαν με τον Μάρκο Πόλο, δεν μπορώ να μην το πω στους καλούς ανθρώους που κατακλείζουν την αίθουσα. Όλα, λοιπόν, γύρω μας είναι μια κόλαση; ρωτάει ο αυτοκράτορας τον Βενετσάνο κι εκείνος του απαντάει: Ναι, όλα είναι κόλαση, αλλά το θέμα να ανακαλύψουμε μέσα στην κόλαση τι δεν είναι κόλαση και να του δώσουμε διάρκεια. Και αυτό, προσθέτω, που δεν είναι κόλαση και οφείλουμε να του δώσουμε διάρκεια, στην προκειμένη περίπτωση είναι τα παιδιά, η μουσική και τα παραμύθια...
Το παραμύθι ξεκινά, αφού πρώτα έχω ζητήσει από τα παιδιά να είναι έτοιμα όταν τους κάνω νόημα, να ξαναπαίξουν το πρώτο τους τραγούδι. Αφού το παραμύθι ξεκίνησε με τα παιδιά, ήθελα και με τα παιδιά να τελειώσει. Η ατμόσφαιρα είναι σχεδόν εκκλησιαστική. Σαν αστραπή περνά από το νου μου καθώς αφηγούμαι το "Ως την άκρη του νερού" πως ο άγιος κατέβηκε από την άκρη του ουρανού και είναι εκεί μαζί μας. Τελειώνω και ρωτώ αν θέλει κάποιος να μιλήσει. Κανείς δε μιλά. Είναι ωραίο να μιλούν οι άνθρωποι, αλλά κι όταν δεν μιλούν είναι ακόμα καλύτερο, σαν τα παιδιά που είναι ακόμα πιο όμορφα όταν κοιμούνται. Μετά από λίγο σηκώνεται μια ωραιοτάτη κυρία, γιαγιά τεσσάρων εγγονών, και εκφράζεται επαινετικά. Όλοι γελούμε και χαιρόμαστε και όλοι ακολούθως έρχονται με ένα ή δυο βιβλία για αφιερώσεις. Οι άνθρωποι εδώ έχουν μάτια καθαρά. Το βλέμμα τους είναι βλέμμα και το γέλιο, γέλιο. Οι κουβέντες τους ίσιες, ντόμπρες, καρδιακές. Σε κάνουν να νιώθεις σαν στο σπίτι σου. Σαν να τους ήξερες από πάντα. Η Αθανασία Θεοδωρίδου φροντίζει τις εκδηλώσεις μαζί με την ομάδα της βιβλλιοθήκης και του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου, την Πολύμνια Κεχαγιά, την Κλαίρη και την Νέλλη Στρατηγέλη και τον Μελισσινό. Φεύγοντας λες πως ένας άνθρωπος αρκεί για να αλλάξει ο κόσμος, πόσο μάλλον που εδώ δεν είναι ένας, αλλά πολλοί. Ένας άνθρωπος, ένας άγιος, ένας Θεός...
Τους ευχαριστώ όλους μέσα από την καρδιά μου. Πλάι σε όλους όσους προανέφερα θα προσθέσω και τον εκδοτικό οργανισμό Λιβάνη που μέσω του εξαίρετου πωλητή του, Παύλου Κλαρίδη, στήριξε και αυτήν την παρουσίαση, όπως και τόσες άλλες, -την τελευταία αυτή παρουσίαση της σχολικής χρονιάς.
Καλό καλοκαίρι σε όλους!  

No comments:

Post a Comment

Σχόλια